نیشابور را در زبان فارسی به صورت نیشابور، و در زبان عربی نیسابور تلفظ می كنند و به قول حمزه اصفهانی نام اصلی آن شهر، \"نیک شاپور\" است. این شهر در سال 31 هجری قمری به دست مسلمانان فتح شد و در دوره اسلامی، یكی از چهار شهر بزرگ خراسان به حساب می آمده است. وسعت و عظمت این شهر در حدی بوده كه آن را \"ام‌البلاد\" می خوانده اند. در اوایل دوره اسلامی، وسعت و عظمت این شهر به حدی بود كه شهرتی جهانی یافت؛ به همین سبب بر روی سكه هایی كه در دوران خلفای اموی و عباسی ضرب می شد، نام این شهر نیز دیده می شود. نیشابور در زمان غزنویان و سلجوقیان از شهرهای مهم و معتبر خراسان محسوب می شده است. در قرن ششم هجری قمری كه غزنویان به دست سلجوقیان از بین رفتند؛ این شهر نیز ویران شد، لیكن اهالی این شهر به تدریج در رونق و آبادانی دوباره آن كوشیدند. این آبادانی دیری نپایید و این شهر در سال 618 ه. ق. و در حمله مغول توسط \"تغاجارنویان\" داماد چنگیز به كلی ویران شد. در اواخر حكومت ایلخانان مغول؛ نیشابور ضمیمه متصرفات سلسله سربداران گردید. در سال 782 ه. ق. به علت اطاعت خواجه علی مرید از تیمور، شهر از آسیب مصون ماند. این شهر چندین بار به علت زلزله ویران شده و مجددا بازسازی گردیده است. نیشابور یكی از مراكز تمدن و هنر ایران و خراسان محسوب می شده و شاعران و اندیشمندان بسیاری را در خود پرورانده است. این شهر در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و اكتشافات باستان شناختی قابل توجهی در آن صورت گرفته است. نیشابور هم اكنون شهری بزرگ و آباد است و آثار دیدنی بسیاری دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود:

چشمه گرماب طاقانكوه (44 كیلومتری نیشابور-سبزوار)،

چشمه شاهان گرماب (شمال غرب نیشابور)،

چشم خم تركان (قدمگاه نیشابور)،

آتشكده نیشابور (نیشابور)،

آرامگاه نظام الملک بكروی (نیشابور)،

آرامگاه عمر خیام (نیشابور)،

آرامگاه شیخ عطار (نیشابور)،

آرامگاه فضل بن شاذان (حومه نیشابور)،

مقبره كمال‌الملك (نیشابور)،

امام زاده محمد محروق (نیشابور)،

بقعه قدمگاه (25 كیلومتری نیشابور)

منابع:

iranyad (dot) ir